Rok 1905 był dobrze suchy a przytem bardzo gorący, ale częstsze deszcze jak w 1904 roku, przytem nocy dość często chłodne z rosami. Urodzaje bardzo ładne w ziemniakach i zbożach. Co szczególnie uderzało, to drzewa runią kwiatów osute z wiosną, które jesienią przyniosły obfite plony w owocach. Rok ten zaliczyćby można do bardzo dobrych, jednakże Pan Bóg nie omieszkał ludowi oszczędzić przykrości. Oto w jesieni nastąpiły szarugi, mgły, zimna, deszcze i błota. Przed błotami nie można się było uchronić, bo gdy kto wytknął tylko głowę z pod strzechy lub dachu i zrobił parę kroków, to nogi zanurzył w błoto. Prawda, że dużo ku temu przyczyniło się niedbałe, nieumiejętne i bardzo późne w jesieni poprawianie dróg, które na tem polegało, aby błoto z fosy wyrzucić na drogę a płoty poburzyć i uchylić je o parę centimetrów w tył, a z uzyskanej przestrzeni zebrać ziemię i wyrzucić ją znowu na gościniec. Nie rozumię podobnej roboty, (babraniny) a na kogo spada odpowiedzialność, to bardzo łatwo się domyśleć. Dlategom się trochę rozpisał o błotach i szarugach, że chcę w tem widzieć przyczynę wybuchłej choroby w późnej jesieni, tak zwanej szkarlatyny.
Najpierw wybuchła ona na końcu wsi w górze, u Zubków i stamtąd zaczęła się szerzyć wolno po całej wsi i na wierchach. Choroba ta kosztowała życia sześcioro dzieci, między niemi była jedna ofiara lat 13 a druga lat szesnaście. Kiedy to pisałem, choroba jeszcze trwa, chociaż się już przewala. Choroba ta nie tylko u nas grasuje ale i w dalszej okolicy. Nadmienię, że już w lecie 1905 roku były wypadki tej choroby u starych ludzi w Ratułowie, choroba więc stamtąd do nas się przerzuciła.
W drugiej połowie listopada 1905 poczęły się pojawiać pierwsze wypadki szkarlatyny w tutejszej gminie u dzieci szkolnych. Już z końcem grudnia, bo w dniu 22 grudnia 1905 lekarz okręgowy p. Dr. Karol Beunrain z Poronina zamknął szkołę w Nowem Bystrem . Nauka nie odbywała się od 22 grudnia 1905 do 23 lutego 1906, a więc przez całe dwa miesiące.

( - ) Jakób Bieniarz

Rok szkolny 1905/906
Wykaz dzieci w wieku szkolnym.
Nauka codzienna 79 chł. 67 dz. razem 146
Nauka dopełniająca 26 chł. 23 dz. razem 49
Wykaz zapisanych.
Nauka codzienna 73 chł. 49 dz. razem 122
Nauka dopełniająca 19 chł. 17 dz. razem 36
Dzieci zapisanych na poszczególne lata nauki:
Klasa I 25 chł. 13 dz. razem 38
Klasa II 13 chł. 11 dz. razem 24
Klasa III 10 chł. 6 dz. razem 16
Klasa IV 10 chł. 10 dz. razem 20
Klasa V 11 chł. 5 dz. razem 16
Klasa VI 4 chł. 4 dz. razem 8
Kurs nauki dopełniającej:
I 7 chł. 3 dz. razem 10
II 4 chł. 11 dz. razem 15
III 8 chł. 3 dz. razem 11
Razem: 92 chł. 66 dz. 158