Nowe Bystre

Zbójowanie i Janosik

Skalne Podhale żywo podtrzymuje pamięć o Janosiku, zbójniku, który według legendy miał zabierać bogatym i dawać biednym. W opowieściach jest: harnasiem, hetmanem, mocarzem, obrońcą biednych itp. Znalazło się miejsce dla niego: w śpiewie, muzyce, tańcu, w rzeźbie malarstwie, w poezji, powieści i filmie. W Czorsztynie chwalą się jego ucieczką z lochów w niedzickim zamku i jak przeskoczył Dunajec w Pieninach. W Dębnie, pokazują obrazy i przedmioty przekazane do kościoła przez zbójników, a pożyczone rzekomo na Węgrzech. Kościółek ma miano budowanego przez zbójników. Z czasem powstały opowieści o skarbach zakopanych przez zbójników, a górale snuli marzenia o znalezieniu tych skarbów.
Prawdą jest, że wielu górali z Zakopanego, Kościelisk i innych wsi, lubiło wyskoczyć „za smrecki na zbój”. Śpiewali sobie:

zbójnicki

Na zbój chłopcy na zbój, ze zbója do domu,
Co my nazbiyrali, nie domy nikomu.
Idom chłopcy na zbój i tak se padajom,
bedziemy zabierać, kiedy nom nie dajom.